Angela Merkel

Bu məqalədəki məlumatların yoxlanılabilər olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. Daha ətraflı məlumat və ya məqalədəki problemlərlə bağlı müzakirə aparmaq üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə diqqət yetirə bilərsiniz. Lütfən məqaləyə etibarlı mənbələr əlavə edərək bu məqaləni təkmilləşdirməyə kömək edin. Mənbəsiz məzmun problemlər yarada və silinə bilər. Problemlər həll edilməmiş şablonu məqalədən çıxarmayın.

Angela Merkel
alm. Angela Merkel‎[1][2][…]
Almaniyanın Federal kansleri[d]
22 noyabr 2005 – 8 dekabr 2021
Əvvəlki	Gerhard Şröder
Sonrakı	Olaf Scholz
Almaniya Bundestaqının üzvü[d]
20 dekabr 1990 – 10 noyabr 1994
Almaniya Bundestaqının üzvü[d]
10 noyabr 1994 – 26 oktyabr 1998
Almaniya Bundestaqının üzvü[d]
26 oktyabr 1998 – 17 oktyabr 2002
Almaniya Bundestaqının üzvü[d]
17 oktyabr 2002 – 18 oktyabr 2005
Almaniya Bundestaqının üzvü[d]
18 oktyabr 2005 – 27 oktyabr 2009
Almaniya Bundestaqının üzvü[d]
27 oktyabr 2009 – 22 oktyabr 2013
Almaniyanın federal naziri[d] (Almaniya Ətraf Mühit, Təbiət Mühafizəsi, Tikinti və Nüvə Təhlükəsizliyi Federal Nazirliyi[d])
17 noyabr 1994 – 26 oktyabr 1998
Əvvəlki	Klaus Töpfer[d]
Sonrakı	Jürgen Trittin[d]
Almaniyanın federal naziri[d] (Almaniya Ailə İşləri, Yaşlılar, Qadınlar və Gənclər Federal Nazirliyi[d])
18 yanvar 1991 – 17 noyabr 1994
Əvvəlki	Hannelore Rönsch[d]
Sonrakı	Claudia Nolte[d]
Almaniya Bundestaqının üzvü[d]
Vəzifədədir
22 oktyabr 2013-cü ildən
XDİ-nin baş katibi[d]
7 noyabr 1998 – 10 aprel 2000
Əvvəlki	Peter Hintze[d]
Sonrakı	Ruprecht Polenz[d]
Almaniya Bundestaqının üzvü[d]
24 oktyabr 2017 – 26 oktyabr 2021
Xristian Demokrat İttifaqının lideri[d]
10 aprel 2000 – 7 dekabr 2018
Əvvəlki	Wolfgang Schäuble[d]
Sonrakı	Annegret Kramp-Karrenbauer[d]
Bundestaqın XDİ/XSİ fraksiyasının sədri[d]
24 sentyabr 2002 – 21 noyabr 2005
Əvvəlki	Friedrich Merz[d]
Sonrakı	Volker Kauder[d]
XDİ Meklenburq-Qərbi Pomeraniya Partiyasının sədri[d]
1993 – 2000
Əvvəlki	Günther Krause[d]
Sonrakı	Steffie Sşnor[d]
Avropa Şurasının fəaliyyətdə olan prezidenti[d]
1 yanvar 2007 – 30 iyun 2007
Əvvəlki	Matti Vanhanen[d]
Sonrakı	Xose Sokrates[d]
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı	Angela Dorothea Kasner[7][2][…]
Doğum tarixi	17 iyul 1954(1954-07-17)[3][4][…] (69 yaş)
Doğum yeri	Eymsbüttel[d], Hamburq, Qərbi Almaniya[13]
Partiya	Xristian Demokrat İttifaqı (1990–)[5][6][…]
Təhsili	Templin politexnik orta məktəbi[d] (1961–)[7], Leypsiq Universiteti (1973–1978)[7][8][…], QDR Elmlər Akademiyası[d][7][9]
Fəaliyyəti	siyasətçi, fizik
Atası	Horst Kasner[d][7][10][…]
Anası	Hörlind Kasner[d][7][10][…]
Həyat yoldaşı	Yoaxim Sauer[d] (1998–)[10][11]
Dini	Almaniyada protestant kilsəsi[d][14], lüteranlıq[10], enavgelist kilsə[d][9]
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi	siyasət, nəzəri kimya[d], analitik kimya, fizika[1]
Elmi dərəcəsi	təbiət elmləri doktoru[d][6]
Təltifləri
buero-bundeskanzlerin-ad.de
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Angela Merkel (alm. Angela Dorothea Merkel‎; 17 iyul 1954^[3][4][…], Eymsbüttel^[d], Hamburq, Qərbi Almaniya^[13]) — Almaniya siyasətçisi və dövlət xadimi, Xristian Demokrat İttifaqının lideri (2000) və Almaniya Federativ Respublikasının Federal Kansleri (2005–2021). O, hər iki vəzifəni tutan ilk qadındır^[15].

Fiziki kimya ixtisası üzrə doktorant təhsili qazanan Merkel 1989-cu il inqilabının başladığı vaxtlarda siyasətə daxil olur və qısa müddət ərzində 1990-cı ildə ilk dəfə olaraq demokratik şəkildə seçilmiş Şərqi Almaniya Hökumətinin millət vəkili sözçüsü kimi xidmət edir. 1990-cı ildə alman torpaqlarının yenidən birləşdirilməsinin ardınca Merkel Meklenburq-Ön Pomeraniya vilayətində Stralsund – Nordvorpommern – Rügen seçki dairəsindən Bundestaqa seçilir və o zamandan Bundestaqdakı yerini qoruyur. Sonralar o, 1991-ci ildə Kansler Helmut Kol tərəfindən Qadınlar və gənclərin məsələləri üzrə Federal Nazir təyin edilib. 1994–1998-ci illərdə Ətraf mühit, Təbiəti mühafizə, Tikinti və Nüvə təhlükəsizliyi məsələləri üzrə Federal Nazir kimi fəaliyyət göstərib. XDİ/XSİ (Xristian Demokrat İttifaqı/Xristian Sosial İttifaqı) — ADP (Azad Demokratik Partiya) koalisiyası məğlub edildikdən sonra o, XDİ-nin Baş katibi seçildi. 2000-ci ildə XDİ partiya sədri Helmut Kol və onun davamçısı Volfqanq Şoyblenin devrilməsi ilə nəticələnmiş XDİ maliyyə qalmaqalından sonra Angela Merkel partiyanın lideri seçildi.

2005-ci il federal seçkilərinin ardından Angela Merkel, özünün rəhbərlik etdyi XDİ partiyası, onun Bavariyalı qardaş partiyası XSİ və Almaniya Sosial Demokrat Partiyasının daxil olduğu böyük koalisiyanın başçısı kimi Almaniyanın ilk qadın Federal Kansleri təyin edildi.

Angela Merkelin kansler olduğu dövrdə Almaniya Federativ Respublikası Avropa dəyərlərinin Avropa İttifaqı daxilində və xaricində təbliği və möhkəmləndirilməsinə əsaslanan hərtərəfli xarici siyasət modeli hazırlamışdır. Xarici siyasət trayektoriyalarına transatlantik tərəfdaşlıq, Avropaya inteqrasiya və qlobal sülh və təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsi öhdəliyi daxildir.^[16]

1. ↑ ^{1 2} Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
2. ↑ ^{1 2} Merkel, Angela, 1954- // Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
3. ↑ ^{1 2} https://d-nb.info/gnd/119545373/about/lds (ing.). / German National Library
4. ↑ ^{1 2} Angela Merkel // filmportal.de (alm.). 2005.
5. ↑ ^{1 2} Parlement.com (nid.).
6. ↑ ^{1 2 3 4} Wer war wer in der DDR? (alm.): ein Lexikon ostdeutscher Biographien. // Wer war wer in der DDR? / Hrsg.: J. Černý
7. ↑ ^{1 2 3 4 5 6 7 8 9} Golden (ing.). 2019.
8. ↑ ^{1 2} Höhn T. D. Ehrendoktorwürde für Angela Merkel (alm.). / Hrsg.: Universität Leipzig 2008.
9. ↑ ^{1 2 3} https://www.bundeskanzler.de/bk-de/kanzleramt/bundeskanzler-seit-1949/angela-merkel (alm.). / Hrsg.: Presse- und Informationsamt der Bundesregierung
10. ↑ ^{1 2 3 4 5} NNDB (ing.). 2002.
11. ↑ ^{1 2} Wie lebt es sich ohne das Hamsterrad? (alm.). // Stern / Hrsg.: A. Petzold, T. Osterkorn HH: Gruner + Jahr, 2022. ISSN 0039-1239
12. ↑ Russell R. Angela Merkel husband and children: Does Merkel have children? Who is Merkel married to? (ing.). // Express.co.uk 2018.
13. ↑ ^{1 2} Hennig F. CDU-Parteitag: Eimsbüttelerin Angela Merkel bekommt Nachfolgerin (alm.). // Eimbütteler Nachrichten HH: 2018.
14. ↑ https://web.archive.org/web/20170127061337/https://www.bundestag.de/abgeordnete18/biografien/M/merkel_angela/258788.
15. ↑ "Biography". Bundeskanzlerin.de. German Federal Press and Information Office. 21 December 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 January 2015.
16. ↑ İbadov, Rafael. "Rusiya və Çin faktoru Almaniya 2021 seçki platformasında önəmli yer tutur". Topçubaşov Mərkəzi (az.). 31 avqust 2021. 2022-07-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2021.